عربستان جایگاه منطقه ایش را از دست داده است

ایران و عربستان با توجه به جایگاه ژئوپلیتیک خود مهم ترین بازیگران منطقه ای در حوزه خلیج فارس و خاورمیانه به شمار می روند. برخی از کارشناسان معتقدند روابط ایران و عربستان به دلیل اهمیت این دو کشور در منطقه و تأثیری که بر روی سایر بازیگران منطقه ای دارند از اهمیت بالایی برخوردار است.
به گفته این کارشناسان، روابط این دو کشور همواره روند متغیری داشته است. تحولات سال های اخیر در منطقه، رقابت های جدی ایران و عربستان را به دنبال داشته است. اکنون با توجه به نقش تأثیرگذار ایران در بحران های منطقه ای مانند سوریه، عراق و یمن، زمینه های افزایش قدرت منطقه ای ایران و شیعیان در منطقه فراهم شده است که این موضوع باعث تشدید رقابت منطقه ای میان ایران و عربستان سعودی شده است.
ریاض که با هدف کنترل نفوذ ایران در منطقه در بسیاری از کشورها دخالت کرده است اکنون در نتیجه سیاست های نسنجیده خود با چالش های داخلی و خارجی بسیاری روبرو است و این مسائل سبب شده است تا مسیر آینده حکومت عربستان با ابهاماتی همراه باشد.
در این زمینه روزنامه «رای الیوم» چاپ لندن نوشت: عربستان سعودی در شرایط کنونی در سطح منطقه ای و بین المللی در شرایط بغرنجی به سر می برد. این موضوع در موافقت این کشور در برابر فشارهای آمریکا برای آتش بس در نبرد الحدیده و حمایت از تلاش های بین المللی برای حل بحران یمن خود را نشان داده است. خطرناک تر از این موضوع آن است که احتمال دارد رهبران عربستان در نتیجه فشارهای آمریکا مجبور شوند به محاصره قطر پایان دهند.
این روزنامه افزود: عربستان که در نتیجه مسایلی چون قتل «جمال خاشقچی» روزنامه نگار منتقد سعودی، جنگ افروزی در یمن و محاصره قطر و تلاش ها برای کنترل نفوذ ایران با شکست روبرو شده است دیگر صلاحیت رهبری ائتلاف عربی – سنی برای رویارویی با ایران را ندارد. این در شرایطی است که ایرانی ها حمله های آمریکا و رژیم صهیونیستی را که از نظر سیاسی و اقتصادی تهران را هدف قرار داده بود با هوشیاری مدیریت کردند و این موضوع در برپایی ائتلاف راهبردی علیه ناتو عربی – سنی خود را نشان داد که در این ائتلاف چین، روسیه، هند، ترکیه، کره شمالی و اتحادیه اروپا حضور دارند.
‘همچنین این کشور با استفاده از تحریم های آمریکا جبهه داخلی یکپارچه ای که در بردارنده جریان های اصولگرا و اصلاح طلب است ایجاد کرد که این جریان ها برای دفاع از میهن تلاش می کنند. نفت ایران به فراوانی به بازارهای طبیعی خود در چین، هند، ترکیه، ژاپن و اروپا صادر می شود. این در شرایطی است که اوپک برای کاهش حدود ۵۰۰ هزار بشکه نفت با هدف حفظ قیمت تلاش می کند. این موضوع به طور کلی با درخواست ها ترامپ برای کاهش قیمت نفت در تعارض است. بحران دیگری که بر روی آن سرپوش نهاده شده آن است که عربستان سعودی با امارات به عنوان شریک اساسی خود در جنگ یمن و محاصره قطر و تنش علیه ایران هم دارای روابط پرتنشی است.’
تارنمای «کتابات» عراق نیز در گزارشی به قلم «هشام الهبیشان» نوشت: نظام عربستان اکنون در بسیاری از بحران هایی که در منطقه به آن دامن زده گرفتار شده است. این بحران آفرینی ها با دخالت در جنگ سوریه آغاز شد. این کشور در ادامه به حمله نظامی در یمن هم دست زد که هنوز هم ادامه دارد. سعودی ها و همپیمانان آن هنوز هم به نبرد خود در یمن به ویژه الحدیده ادامه می دهند و بر روی حمایت های آمریکا و پوشش سیاسی نامحدود برخی از نظام های عربی در این جنگ ویرانگر تکیه کرده اند. با وجود اینکه آمریکا و سعودی ها به حجم بالای شکست های ریاض ها در نبردها مختلف پی برده اند بازهم در الحدیده به نبرد خود ادامه می دهند تا شاید بتوانند دستکم در عرصه رسانه ای به پیروزی دست یابند و پس از سلسه شکست های خود در بیشتر میدان های نبرد روحیه از دست رفته خود را بازیابند.
نشریه «المنار» فلسطین هم در گزارشی به قلم «میشل کلاغاصی» نوشت: پادشاه عربستان در حال هذیان گویی است و امور کشور به جوان بی تجربه خیره سری که هیچ تجربه سیاسی و نظامی ندارد واگذار شده است. «عادل الجبیر» رئیس دستگاه دیپلماسی عربستان هم به طور ویژه سرسپرده آمریکا است. کشور عربستان در نتیجه فشار جنگ های خارجی در سوریه، عراق، یمن، لبنان و دیگر کشورها و نارضایتی های داخلی کمر خم کرده است. هزینه دلارهای نفتی برای خرید سلاح از دیگر کشورها به ویژه آمریکا، عربستان در شرایط اقتصادی سختی قرار داده است.
این نشریه افزود: در داخل کشور عربستان هم تروریسم در حال گسترش است و عربستان سرزمین حاصلخیزی برای پرورش و گسترش تروریسم است. مردم این کشور به دلیل سرکوب ها و سلب آزادی ها و حاکمیت قوانین قرون وسطایی از سردمداران خود به ستوه آمده اند. این در شرایطی که سردمداران این کشور در هتل های مجلل اروپا در حال عیش و نوش و خوشگذارنی هستند. در خارج از کشور به ویژه در جنگ یمن عملیات «طوفان قاطعیت» و «بازگشت امید» با شکست روبرو شده و عربستان در حال آمارگیری از شمار کشته شدگان خود در داخل و خارج از مرزها است.
‘ موشک های یمن خواب را از چشمان آل سعود ربوده است و سربازان و مزدوران عربستان در حال فرار از میدان های نبرد هستند. عربستان هنوز هم از تروریست های سوریه حمایت مالی و تسلیجاتی می کند. همچنین این کشور هنوز هم با استفاده از تعداد اندکی از خیانتکاران سوریه که آنان را گروه مخالفان می نامد در حال جنگ سیاسی علیه سوریه است و با حمایت از مخالفان برای ادامه جنگ سوریه و جلوگیری از گفت و گوی سوری- سوری تلاش می کند. این کشور هنوز هم با نیروها و تانک های خود در قالب «سپر جزیره» مردم بحرین را در محاصره قرار داده است.’
نشریه «المنار» فلسطین افزود: داستان محاصره قطر هم یکی دیگر از طرح های وهابی ها در منطقه است. درباره قضیه فلسطین هم دیگر روابط عربستان و رژیم صهیونیستی بر کسی پوشیده نیست و آن دو درباره انتقال سفارت آمریکا به قدس و پیش بردن معامله قرن به تفاهم رسیده اند. عربستان همه این جنایت ها را تحت عنوان مبارزه با ایران انجام می دهد و خشم خود را از دستیابی ایران به انرژی هسته ای صلح آمیز پنهان نمی کند. این کشور با رژیم صهیونیستی وارد ائتلاف شده است و قطار عادی سازی روابط را با شتاب پیش می برد و برای تاسیس ناتوی عربی در حال آماده شدن است.
‘آشکار است که عربستان با ریخت و پاش اموال خود و گسترش کینه و کدورت های خود ادعا می کند که دولت محوری است و در سیاست سازی منطقه و جهان نقش دارد. این در حالی است که تحولات جدید و نتیجه درگیری ها و نبردها سبب شده اند که ریاض در خارج از بازی سیاسی قرار گیرد و ارزش خود را از دست بدهد. شکست این کشور در لبنان، سوریه، عراق و لبنان سبب شده است که ریاض نقش منطقه ای خود را از دست بدهد. این در شرایطی است که ایران در منطقه در حال قدرت یابی است. از این رو ریاض باید درک کند که در لبه پرتگاه قرار گرفته و در حال سراشیبی و فرسایش از داخل است.
روزنامه «القدس العربی» چاپ لندن در گزارشی به قلم «فیصل القاسم» با عنوان «چرا ایران پیروز می شود و عربستان شکست می خورد؟» نوشت: تنها همُّ و غم عربستان رویارویی با ایران است. ریاض، تهران را دشمن نخست خود به شمار می آورد و جنگ رسانه ای علیه جمهوری اسلامی به راه انداخته است. اما سیاست های ریاض به سود ایران تمام شده است. عربستان در عراق همه برگه های خود را از دست داده است و عراق به یک منطقه حیاتی برای ایران تبدیل شده است. حتی عربستان در یمن به عنوان حیات خلوت خود با شکست روبرو شده است و هزینه میلیاردها دلاری عربستان در جنگ یمن سبب نفرت مردم این کشور از ریاض شده است. این در حالی است که گروه مردمی انصارالله به عنوان هواداران ایران در یمن در حال قدرت یابی هستند.
‘گروه های وابسته به عربستان در سوریه هم در نبردها شکست خورده اند و در انتخابات سال گذشته لبنان هم عربستان همه برگ های خود را از دست داد و جریان وابسته به این کشور با شکست خورد. این در شرایطی بود که هواداران نظام سوریه و ایران سهم بیشتری از کرسی های پارلمان را به دست آوردند و «سعد الحریری» و اطرافیان او مانند یتیمان دور سفره هستند. علت این شکست آن است که عربستان چگونگی تعامل با همپیمانان خود در لبنان، بلد نبود و بازداشت سعدالحریری در ریاض و اجبار وی برای کنارگیری آثار معکوسی برای همپیمان عربستان در لبنان به دنبال داشت. روزنامه «القدس العربی» اضافه کرد: تفاوت عربستان و ایران در این است که عربستان مهارت ائتلاف سازی را ندارد، بلکه این کشور میان همپیمانان خود شکاف به وجود می آورد. این در حالی است که ایران همه جریان های شیعی را در منطقه به دور خود گرد آورده است. عربستان به همه جنبش های اسلامی در یمن، سوریه، لبنان و سراسر منطقه ضربه وارد کرد که در نتیجه این اقدام، هم اکنون بدون یار و همپیمان است. حتی کار به جایی رسید که ریاض همپیمانان خود را هم زیر محاصره قرار داد و این همپیمانان مجبور شدند به دیگر کشورهای نزدیک شوند. دسیسه های عربستان علیه ترکیه نیز سبب شد که این کشور به ایران نزدیک شود.
نشریه «المدن» لبنان نیز نوشت: ایران اکنون از شکاف در جبهه دشمنان خود بیشترین سود را می برد. میان کشورهای حاشیه خلیج فارس اختلاف وجود دارد که محاصره قطر نمونه برجسته آن است. در پرونده یمن هم به نظر می رسد ائتلاف سعودی – اماراتی در ناگوارترین شرایط خود به سر می برد و پس از قتل خاشقچی در کنسولگری عربستان در استانبول رسانه های کشورهای غربی بر این موضوع تمرکز کرده اند و ولیعهد عربستان را زیر فشار قرار داده اند تا به جنگ یمن پایان دهد. این فشارها سبب شده است که ایران دست برتر را داشته باشد.