حجت‌الاسلام والمسلمین مسجدجامعی، عضو هیأت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب در مقاله خود با عنوان «چگونگی پیدایش ایدئولوژی تکفیری و افق‌های جدید همکاری ایران و واتیکان» گفت: آنچه امروزه افراط‌گرایی اسلامی نامیده می‌شود به واقع پدیده پیچیده‌ای است که مجموعه‌ای از عوامل تاریخی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و دینی در پدید آوردن آن نقش داشته‌اند که بعضاً به خارج از قلمرو اسلامی، از مسئله جهانی شدن گرفته تا گسترش ارتباطات دیجیتالی و دخالت‌های آشکار و پنهان قدرت‌های بزرگ کنونی دخیل است.
وی به نقش بسیار مؤثر غربی‌ها و دلایل استراتژیکی و رقابت بین قدرت‌های بزرگ و نیز مسئله نفت و همچنین جریان مطمئن و مداوم آن که در شکل‌دهی به تحولات خاورمیانه نقش داشته‌اند اشاره کرد.
عضو هیأت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب ادامه داد: احتمالاً در هیچ نقطه دیگری در جوامع جهان سوم این دخالت تا بدین حد تأثیرگذار نبوده است و قدرت‌های بزرگ برای مقابله با کمونیسم جریان‌های مختلف افراطی از افغان العرب گرفته تا طالبان و تروریست‌های سر بر آورده پس از تحولات عربی را ایجاد کردند.
مسجدجامعی در سخنان خود، به برخی عوامل پیدایش ایدئولوژی تکفیری اشاره کرد و گفت: ایدئولوژی تکفیری در شکل کنونی نتیجه سنتز دو ایدئولوژی مختلف یعنی وهابی و سید قطب در مورد جامعه جاهلی و جامعه اسلامی است که در مورد نخست به القاعده، داعش، بوکو حرام، جنبش شباب و دیگر گروه‌های تروریستی کوچک و بزرگی که هم‌اکنون در سوریه، عراق، لیبی و یا نقاط دیگر آفریقا و آسیا فعال هستند، مرتبط می‌شود.
وی ضمن بررسی تفصیلی موضوعات مرتبط به سابقه پیدایش تفکرات افراطی افزود: از اواخر دهه ۹۰ ایدئولوژی تکفیری به طور فزاینده‌ای به ایدئولوژی وهابی نزدیک شد تا جایی‌که داعش پس از اشغال شهر موصل در عراق کتاب درسی آموزش‌های دینی در مدارس این شهر را از کتاب‌های درسی عربستان انتخاب کرد.
مسجدجامعی ادامه داد: مضافاً آنکه رفتار داعش در برخورد با پیروان ادیان دیگر، مسلمانان و خاصه مسلمانان غیر اهل سنت تداعی کننده رفتار «اخوان وهابی» بود و همچنین داعش آثار با ارزش تاریخی و دینی را به این عنوان که نمودهای شرک و کفر هستند، نابود ساخت.
وی به ریشه‌های تحولات در کشورهای عربی و دمیدن به آتش اختلافات مذهبی، قومی و قبیله ای و تغییر دیدگاه گروه‌هایی همچون القاعده پرداخت و گفت: با توجه به شرایط جوامع عرب، دامن زدن به اختلافات مذهبی و طائفی اوضاع و از جمله ایدئولوژی و اقدامات گروه‌های افراطی را دگرگون ساخت و نقطه ثقل این تحولات سوریه بود که جنگی ناخواسته بدان تحمیل شد و زمینه‌ای برای افکار و روش‌های افراطی‌تر آماده شد.
عضو هیأت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب گفت: در واقع جمهوری اسلامی ایران خواهان خاورمیانه‌ای است که رهبرانش براساس انتخابات بر سر کار آیند و تمامی حقوق شهروندی اقلیت‌ها به ویژه اقلیت‌های دینی و مذهبی حفظ شود.
وی در پایان سخنان خود، بر ضرورت شناسایی ظرفیت‌ها و گسترش همکاری ایران و واتیکان برای کمک به صلح و آرامش در منطقه تأکید کرد.
